مقدمه
ما میخواهیم در کنار سایر نهادهای تربیتی از جمله آموزش‌وپرورش و خانواده که هر یک به نوبه ی خود نقش اصلی و اساسی در تربیت انسان‌های رشدیافته دارند، در راستای رشد و پرورش همه‌جانبه جسمانی – حرکتی، رشد زبان و بیان منطقی ، رشد شناختی – عقلانی، رشد عاطفی – اجتماعی و رشد بیان خلاق و درک زیبایی‌های کودکان پیش‌دبستانی و دبستانی، در محیط تربیتی و پرورشی و تفریحی مناسب ، گام‌های اساسی برداشته و رسالت خود را در تحقق شعار “شهروند سالم، خانواده سالم، محله سالم و شهر سالم در پرتو ارزش‌ها” ایفا کنیم .
فراگیری مهارت‌های رفتاری، کودکان و نوجوانان را قادر می‌سازد که دانش (آنچه را که می‌دانند)، نگرش و ارزش‌های خود (آنچه احساس می‌کنند و به آن باور دارند) را به‌عمل درآورند . منظور از مهارت‌های رفتاری این است که هر کودک در کنار آموزش خواندن و نوشتن، به مهارت‌هایی دست یابد که به کمک آن‌ها بتواند ابتدا به شناخت درستی از خود دست پیدا کند و سپس به خوبی با افراد و محیط اطراف ارتباط برقرار سازد و به حل مشکلات خود، جامعه و محیط زیست یاری دهد.
تاثیر آموزش مهارت های زندگی بر سلامت روان و عزت نفس فرزندان
پژوهش های مختلفی که پس از اجرای برنامه آموزش مهارت های زندگی در مدارس صورت گرفته ، تاثیر این آموزش را بر ابعاد مختلف سازگاری و سلامت روانی نشان می دهد که به طور کلی آموزش مهارت های زندگی و مهارت های اجتماعی در موارد زیر تاثیر مثبت دارد :
– رفتارهای اجتماعی مثبت در مدارس (تعامل اجتماعی مثبت بین همکاران)
– افزایش توانایی حل مساله – خودآگاهی
– کاهش خشم ، اضطراب ، افسردگی ، کمرویی در رفتارهای بزهکارانه
– ایجاد جایگاه مهار درونی
– مقبولیت اجتماعی
– مقابله با بحران
– رویارویی اجتماعی
– افزایش جرات ورزی
– خود پنداره مثبت
– مهارت های کلامی و غیر کلامی اجتماعی مناسب .
پژوهش نشان می دهد که افراد دارای جراتمندی و اعتماد به نفس بالا مهارت های حل مساله بالاتری دارند به طوری که بهتر از افراد دارای جراتمندی پایین قادر به شناسایی راه حل های موثر هستند و انتظار اثر بخشی بیشتری در مورد پاسخ های موثر و راه حل های مناسب دارند همچنین آنان توانایی انتقاد کردن بالاتری دارند و اطمینان بیشتری به اثر بخشی انتقاد نشان دادند . بنابراین آنان از مهارت انتقاد کردن که یک مهارت بین فردی بسیار پیچیده است به خوبی استفاده می کنند .
یکی از ویژگیهای شخصیت بهنجار ، برخورداری از عزت نفس است ، عزت نفس عبارت است از درجه تصویب و تایید و ارزش که شخص نسبت به خود احساس می کند و یا قضاوتی که فرد نسبت به ارزش خود دارد . عزت نفس از جمله مفاهیمی است که مورد پژوهش بسیاری از روان شناسان قرار گرفته است . عزت نفس با برخی پدیده های روانی در ارتباط است ، عزت نفس بالا با راهبردهای مقابله ای مثبت و سازنده ، انگیزش بالا و حالت عاطفی مثبت رابطه دارد.
تحقیقات نشان می دهند که برنامه های آموزش مهارت رد کردن و مقاومت در برابر نفوذ و فشار همسالان در دانش آموزان موجب کاهش آسیب پذیری نسبت به فشار همسالان ، افزایش و حفظ جایگاه مهار درونی و عزت نفس آنان می شود.
برخی ارزیابیها ثابت کرده اند که شرکت در کلاسهای آموزش مهارت های زندگی موجب ایجاد عزت نفس می شود . عزت نفس نیز انعطاف پذیری در مقابل تغییرات را افزایش می دهد و نگرش های مثبت در جهت پیشرفت احساس خود کفایتی را تقویت می کند .
پژوهش ها نشان می دهند که آموزش مهارت های زندگی به ارتقاء بهداشت روانی کودکان و نوجوانان در ابعاد مختلف زندگی کمک می کند و از اساسی ترین برنامه های پیشگیرانه در سطح اولیه به شمار می رود . سلامتی ،بخش اصلی یک زندگی شاد است .